Hogere boetes bij fraude met uitkeringen dom idee

Wat een vreemd voorstel van Minister Henk Kamp van Sociale Zaken om de boetes voor uitkeringsfraude te vertienvoudigen en mensen hun uitkering af te pakken. Heeft iemand doorgerekend wat de gevolgen zullen zijn? Ik voorspel een toename van huisuitzettingen en huiselijk geweld bij weduwen/weduwnaars, alleenstaande ouders en immigranten die de Nederlandse taal nog niet perfect beheersen. En de kinderen in die huishoudens zullen grotere problemen krijgen op school en op straat. Dat zal de samenleving meer kosten dan het oplevert. Bovendien kunnen gemeenten best zelf bepalen wie straf verdient en wie niet.

Ik kan dit illustreren met een concreet voorbeeld. Gistermiddag mocht ik weer als vrijwilliger aan de slag bij het Belastingproject van Stadsring 51 – de instelling voor schuldhulpverlening in Amersfoort. Ik heb nu zorg en welzijn in mijn portefeuille en heb al mijn vrijwilligerswerk in die sector opgezegd (en vervangen door sportbestuurswerk), maar van dit project kon ik geen afscheid nemen. Daar kwam een vrouw van 60 jaar. Haar man had zijn hele leven gewerkt, maar was twee jaar geleden overleden. Rond zijn ziekbed kregen ze een uitkering en na zijn sterven kreeg ze nabestaandenpensioen van 100 euro per maand. Haar Nederlands is goed genoeg voor dagelijkse conversaties, maar onvoldoende om de inhoud van de ambtelijke taal in de brieven van de Belastingdienst en de Sociale Dienst te begrijpen. Ze had de wijzigingen na het overlijden van haar man niet op de juiste manier doorgegeven (haar uitkering van 850 euro moest worden verminderd met haar nabestaandenpensioen) en kreeg een naheffing wegens ‘fraude’ van 3000 euro. Nu moet ze elke maand 100 euro terugbetalen, waardoor ze (na aftrek van huur, gas/elektriciteit en ziektekostenverzekering slechts 175 euro per maand krijgt voor alle overige kosten. En zo zal ze nog 30 maanden moeten leven.

Volgens minister Kamp zou ze drie maanden geen bijstand meer krijgen en 6000 euro terug moeten betalen (60 maanden op 40 euro leefgeld per week). Drie maanden zonder bijstand betekent een huurachterstand (dreigende huisuitzetting), een achterstand in ziektekostenverzekering (die ook grote boetes rekenen), achterstand met gas/electriciteit (dreigende afsluiting) en geen mogelijkheid om die extra schulden af te lossen. Enige oplossing: intrekken bij iemand die wel voldoende inkomen heeft. En dat is de oplossing die ik vaak in Amerika ben tegengekomen, in de Blijf-van-mijn-lijf huizen waar ik werkte. Vrouwen moesten daar soms kiezen tussen het leven op straat of het leven bij een wellicht gewelddadige man. Alleenstaande  moeders kozen vaak voor de gewelddadige man. Als hij maar met zijn handen van hun kinderen afbleef, waren ze bereid zelf enige klappen te incasseren in ruil voor huisvesting. Maar die kinderen groeien op met het idee dat geweld normaal is.

Minster Kamp zegt  dat dit de enige manier is om de solidariteit in de samenleving te behouden, omdat fraudeurs de bijl zetten aan de wortels van de sociale zekerheid. Ik wil hem vragen om eens te praten met deze zogenaamde ‘ fraudeurs’ . Daarnaast moet hij met de ogen van de minima de brieven lezen die zij ontvangen van de Belastingdienst en de Sociale Dienst. Ons sociale zekerheidsstelsel is zo complex, je kunt niet van de ontvangers verwachten dat ze alles begrijpen. Maar dat betekent ook dat wij hen niet zomaar kunnen straffen.

Minister Kamp en Tweede Kamer: Laat dit alstublieft over aan de gemeenten zelf. Zij kunnen maatwerk leveren. Zij kunnen individuele gevallen beter beoordelen dan u. Zij kunnen bepalen wie straf verdient en wie niet. Bovendien betalen de gemeenten de bijstandsuitkering. Het is hun geld, gun hen die verantwoordelijkheid.

Christelijke partijen gehalveerd

De uitslag van de provinciale statenverkiezingen is teleurstellend voor de christelijke politiek. De ChristenUnie lijkt in veel provincies gehalveerd, ook in Utrecht, evenals in de Eerste Kamer. Naar verwachting zal ik dus ook niet in de Eerste Kamer komen, hoewel ik op een verkiesbare derde plek stond.  

Nadat we onze kinderen in bed hadden gestopt, togen mijn man en ik gisteravond vol goede moed naar het Binnenhof om daar de uitslag van de verkiezingen af te wachten. We zaten in een zaal in het gebouw van de Eerste Kamer samen met de SGP, de 50+-partij en de Partij voor de Dieren. Een gezellige boel. Het was leuk om weer even bij te praten. Elke uitslag was verrassend voor de aanwezige partijen. De ene keer stokte onze adem en de andere keer haalden we opgelucht adem. Maar toen wij ver na middernacht vertrokken, was de stemming ietwat bedrukt.

Ik heb altijd geleefd met de verwachting dat de uitslag kon tegenvallen, maar het is toch schokkend om dit nu mee te maken. Wat is er gebeurd? Ik kan een aantal redenen bedenken:

·         Kiezers werden uitgedaagd om voor of tegen de coalitie te stemmen en neigden dus naar partijen met een uitgesproken karakter. Zo werd het land verdeeld in een links en een rechts blok. De ChristenUnie wilde juist een sleutelpositie innemen.

·         De ChristenUnie heeft een steeds groter aandeel zwevende kiezers, die wij in gunstige tijden verwerven (TK 2006 en PS 2007), maar in een andere politieke constellatie ook zo weer kwijt zijn.

·         Veel christenen zijn minder geneigd om op partijen te stemmen met een uitgesproken christelijk karakter en laten zich meer leiden door de standpunten op een beperkt aantal thema’s die voor hen belangrijk zijn. Andere christenen hebben juist het uitgesproken christelijk profiel van onze partij gemist na onze regeringsdeelname.

·         Het lijkt erop dat kiezers die zich zorgen maken over het behoud van onze joods-christelijke identiteit, meer vertrouwen op de PVV dan op de christelijke partijen (want christelijke partijen kunnen door hun nadruk op naastenliefde besluiten tot een generaal pardon of andere vormen van gastvrijheid jegens vluchtelingen en asielzoekers).

Toch zie ik de toekomst niet somber in. Dit kabinet zal waarschijnlijk met steun van de SGP en Jan Nagel van de 50+-partij de voorstellen uit het regeerakkoord door de Eerste Kamer kunnen krijgen, zonder te hoeven onderhandelen met de andere partijen. En dit zijn vooral bezuinigingsvoorstellen. Het zal de kiezers dus snel duidelijk worden waar dit kabinet voor staat. En dat betekent dat wij ons goed kunnen profileren. En daar is ook behoefte aan. 

Voor mijzelf betekent dit dat ik mijn termijn in de gemeenteraad als fractievoorzitter van de ChristenUnie mag afmaken. En  daar heb ik veel zin in. Ik realiseerde mij de laatste weken dat ik veel raadsvoorstellen niet tot het einde zou kunnen meemaken en dat speet me enorm. Ik wil nog zo graag bezig met de Woonvisie, met het museumbeleid, met onderwijsbeleid, etc. En ik had geen zin in afscheid nemen van mijn geliefde collega’s en fractiegenoten. Dat ik nu gewoon bezig mag blijven in mijn eigen stad is ook een heerlijk gevoel.

Ik vind het vooral spijtig dat de leuke titel ‘senator Kennedy’ niet langer zal worden gebruikt en dat Kees de Heer uit Amersfoort geen Statenlid zal worden in Utrecht. Wel ben ik trots op de hoge opkomst in mijn provincie Utrecht: 61,7%! Het was een enerverende campagne die zich mocht verheugen in grote publieke belangstelling en bekroond werd met een hoge opkomst. Ik ben blij dat ik hieraan mijn steentje mocht bijdragen. Ik heb genoten van de debatten en het contact met de  kiezers. God regeert en Hij heeft het zo beschikt. We leggen de toekomst in Zijn handen en gaan vol goede moed verder op de weg die Hij ons wijst.